Khu tưởng niệm Trần Phú

Lên 10 tuổi đã mồ côi cả cha lẫn mẹ, phải sống trong những năm tháng gian khổ để học tập từ vỡ lòng đến trường Quốc học ở Quảng Trị và Huế.
Năm 1922 sau khi thi đỗ Thành Chung, Trần Phú về dạy học ở trường Cao Xuân Dục ở Vinh, trong thời gian này đồng chí có dịp gần gũi với người dân lao động, trí thức yêu nước, lại được tiếp xúc với những tờ báo yêu nước như: “ Người cùng khổ” của Nguyễn Ái Quốc, Trần Phú đẫ tham gia hoạt động tích cực trong các tổ chức yêu nước như Hội Phục Việt, Hội Hưng Nam. Cũng trong thời gian này đồng chí thường về thăm quê, vừa ẩn danh hoạt động cách mạng.
Năm 1926, đồng chí là một trong những thành viên của Hội Hưng Nam sang Quảng Châu tìm gặp Nguyễn Ái Quốc, được dự lớp huấn luyện chính trị và gia nhập Việt Nam Thanh Niên cách mạng đồng chí hội do Nguyễn Ái Quốc sáng lập. Đầu năm 1927, Trần Phú học taị trường Đại học Phương Đông ở Maxcơva, và năm 1928 đồng chí tham dự Đại hội Quốc tế Cộng sản lần thứ VI. Sau khi tốt nghiệp Đại học Phương Đông, đồng chí về nước và dự thảo bản Luận cương chính trị của Đảng. Tại Hội nghị lần thứ nhất BCH TW Đảng ( 10- 1930) đồng chí đã trình bày bản Luận cương chính trị, được Hội nghị thảo luận nhất trí thông qua.
Tuổi 26, đồng chí Trần Phú được bầu làm Tổng Bí thư đầu tiên của Đảng, sau đó vào Sài Gòn tiếp tục lãnh đạo cách mạng. Giữa lúc phong trào đang lên, thì đồng chí bị địch bắt, bị tra tấn dã man của kẻ thù, và bệnh tật ngày càng nặng, đồng chí đã từ trần vào tuổi 27 ( 1931). Trần Phú hy sinh để lại tấm gương sáng chói về lòng yêu nước, trung thành vô hạn với lý tưởng cách mạng, chí khí kiên cường, tinh thần học tập sáng tạo, lạc quan tin tưởng vào thắng lợi cuối cùng.
Thực hiện chính sách tôn vinh những người có công với quê hương đất nước, từ năm 1962, ngành Văn hoá Hà Tĩnh đã tôn tạo khuôn viên, tu bổ nhà thờ Trần Phú. Bên cạnh nhà thờ là nhà trưng bày những tài liệu về thân thế và sự nghiệp của đồng chí Trần Phú. Năm 1984, UBND tỉnh Nghệ Tĩnh, phê duyệt dự án nâng cấp khu di tích, tu bổ nhà thờ, xây dựng mới nhà trưng bày quy mô 300m2. Nội dung trưng bày tiếp tục được chỉnh lý, nâng cấp. Chuẩn bị kỷ niệm 100 năm ngày sinh Trần Phú, Ban Quản Lý di tích Trần Phú được thành lập, các công trình trong khu di tích đều được nâng cấp, nội dung trưng bày được bổ sung nhiều tư liệu mới.