Tọa đàm ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11 và vinh danh Nhà giáo ưu tú

Nguyễn Nữ Thanh Huyền 20/11/2024 27

TIN TỨC

Đại hội Chi bộ nhiệm kỳ 2024 - 2027

Đinh Thị Thanh Tĩnh 02/11/2024 90

TIN TỨC

Lễ khai giảng năm học 2024 - 2025

Nguyễn Thị Tú Oanh 05/09/2024 1592

TIN TỨC

Lễ tổng kết năm học 2023 - 2024

Nguyễn Thị Tú Oanh 28/05/2024 2439

Trường THCS Hoàng Xuân...

Dấu ấn 10 năm sáp nhập...

Hoạt động trải nghiệm:...

Hội nghị viên chức và...

Tọa đàm ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11 và vinh danh Nhà giáo ưu tú

Hòa chung không khí tưng bừng, phấn khởi của ngành Giáo dục trong cả nước kỷ niệm 42 năm ngày Nhà giáo Việt Nam (20/11/1982 – 20/11/2024), ngày 20/11/ 2024 trường THCS Hoàng Xuân Hãn tổ chức tọa đàm và vinh danh Nhà giáo ưu tú Đặng Thị Trâm.

Xem tiếp...

Bình bài thơ "Những ngôi sao hình quang gánh"

Thứ sáu - 26/07/2019 06:53

Bằng thơ, Nguyễn Phan Quế Mai nói lên thật sâu sắc sự gắn bó của chị với Hà Nội: Những hoa những lá những giọng những người/ Như dành mình tôi/ Để hoá thành tôi/ Tôi không được sinh ra và lớn lên trong Hà Nội/ Hà Nội tự sinh và tự lớn trong tôi.

Tình cảm tự nhiên ấy giải thích cho thành công của những trang thơ tinh tế và lắng sâu chị đã viết về Thủ đô ngàn năm tuổi mà Những ngôi sao hình quang gánh là tác phẩm tiêu biểu.

Tiếp xúc với thế giới tâm hồn của Nguyễn Phan Quế Mai, tôi tin là chẳng độc giả nào có cảm giác thế giới ấy xa lạ. Nét riêng của thơ Nguyễn Phan Quế Mai trong thơ trẻ hiện nay là ở chỗ thơ chị không ồn ào sáo ngữ, không lấy mục đích cách tân hình thức làm trọng mà giản dị, gần gũi với đời thường và người thường; không đi sâu khai thác những nét dị biệt của cái tôi cá thể mà mở lòng cất lên tiếng nói của những thân phận (NPQM), những mảnh đời, nói lên nhiều vấn đề có tính xã hội mà bản thân người viết trải nghiệm. Nữ sĩ làm thơ rất tự nhiên, cái tự nhiên phát khởi từ một tâm hồn và trí tuệ giàu có. Sự tinh tế và lắng sâu mà Những ngôi sao hình quang gánh có được là nhờ thế.     Có thể nhận thấy nét tinh tế và lắng sâu ấy qua việc tìm hiểu kiến trúc ngôn từ của tác phẩm. Trước hết, ta thấy tác giả đã thể hiện một giọng thơ độc đáo: vừa thì thầm, nhẩn nha, trong trẻo đồng thời cũng đầy suy tư, cảm thông, tri ân sâu sắc về những ngôi sao hình quang gánh. Ngôn ngữ thơ giản dị rất đời thường nhưng cũng đầy sức gợi, đặc biệt là những cặp từ mang màu sắc chơi chữ gần âm như (bạc) lẻ- lặng lẽ, mồ hôi - mồ côi … Đó không đơn thuần là thủ pháp gieo vần của tác giả. Những chữ ấy đặt cạnh nhau vừa có khả năng hiệp vần vừa khiến người đọc phải liên tưởng đến một dụng ý khác, kéo người đọc đắm vào chiều sâu của tư tưởng người viết. Yếu tố quan trọng nhất làm nên vẻ đẹp của bài thơ là hệ thống hình ảnh. Hình ảnh ấn tượng nhất trong toàn bài là những ngôi sao hình quang gánh. Tuy nhiên, cách nói đầy sáng tạo ấy không xuất hiện ngay từ đầu, mà là ở cuối bài - Những ngôi sao của tôi/ Gánh trên vai mình số phận. Để sự xuất hiện của hình ảnh đẹp nhưng đầy trăn trở ấy lắng lại trong trái tim người đọc, bằng giọng thơ giàu chất tự sự, Nguyễn Phan Quế Mai đã sử dụng một hệ thống hình ảnh hết sức tinh tế: nắng ban mai, hoàng hôn tím, đôi dép lê rưng rưng, sương đêm, đồng làng, ngọn gió quê mát lành, vòng tay ngỏ, cơn mơ vùng vằng khát…  Giọng điệu, ngôn từ và hệ thống hình ảnh tạo nên một trường liên tưởng "mãnh liệt mà trong lành" (Chu Văn Sơn), và ở đó nhân vật trữ tình vừa như một cô bé thơ say sưa với những đồng quà vừa như một con người nhiều trải nghiệm gần gũi vô cùng với những phận người tần tảo.
      Những ngôi sao của tôi/ Gánh trên vai mình số phận/ Vô danh giữa đời thường… Hình ảnhnhững ngôi sao…kia vừa là đặc ân của tuổi thơ, của hồn người vừa là trăn trở về những ngôi sao số phận, sao chiếu mệnh đó chăng? Quả vậy! Thiên nhiên và cõi đời với vô số những con người vô danh đã tạo nên cuộc sống đầy hương vị, sắc màu. Nhà thơ trân trọng những ngôi sao của mình, bởi họ đã gánh vềnhững đồng quà, đã nhắc nhớ thời gian, đã đem lại ngọn gió mát lành cũng như những giá trị tinh thần vĩnh cửu trong lời hát Khó thời đòn gánh đè vai … Nhà thơ cũng thấu hiểu được đằng sau thế giới kì diệu thiêng liêng mà những ngôi sao hình quang gánh góp phần tạo nên là sự nhọc nhằn khó lòng chia sẻ cùng ai được. Những câu thơ đầy sẻ chia của nữ sĩ lặng lẽ làm cho chúng ta rơi nước mắt: Sau lưng họ đồng làng mồ côi hun hút gió/ Vòng tay ngỏ/Lời ru con căng sữa… và Nơi mẹ, và con và chồng họ đứng chờ/ Nơi cơn mơ/ Vùng vằng khát… Câu thơ kết ghi lại một suy ngẫm về cái nhìn lặng lẽ mời chào, ướm hỏi, níu gọi đầy băn khoăn của những cô bán hàng rong như một ám ảnh trĩu nặng tình người: Dẫu đôi lúc đặt vào mắt tôi bao tia nhìn mang hình dấu hỏi. Đôi lúc nhưng lại bao tia nhìn, người bán rong băn khoăn ướm hỏi còn nhân vật trữ tình thì muôn nỗi trở trăn… Trở trăn vì những phận người.
      Hà Nội có nhiều điều nên thơ, nhưng sau khi đọc thi phẩm này ta thấy thơ về Hà Nội nếu thiếu đi những quang gánhlần hồi lấp lánh kia sẽ thiếu đi nhiều dáng nét gợi hồn đáng tiếc! Nguyễn Phan Quế Mai đã chứng minh thơ hay vẫn là thơ giản dị, tứ thơ có thể được phát lộ từ những cái rất đời thường. Nhà thơ Vũ Quần Phương nói Nguyễn Phan Quế Mai có thể đi lâu với thơ. Tôi không hoài nghi điều đó!

Tác giả bài viết: Nguyễn Thanh Truyền