Tản mạn về một mùa học sinh giỏi

Bùi Thị Quỳnh Trang, Phan Bích Ngọc, Nguyễn Khoa Hoan (giải QG IOE), Trần Văn Hoàng (giải Nhất tỉnh Sinh học), Mai Lương Hà Giang (giải Nhất tỉnh Ngữ văn) sẽ còn được học sinh Hoàng Xuân Hãn nhiều thế hệ nhắc đến.
Như dự cảm và tiên liệu của chúng tôi, năm học 2013-2014 bắt đầu với bộn bề lo toan. Không chỉ vì sự ổn định trường lớp sau quyết định sáp nhập. Bên cạnh muôn vàn nỗi lo, chúng tôi đau đáu lo cho chất lượng học sinh giỏi (HSG) năm học này và ... cả những năm tiếp theo. Không chỉ lo cho trường mình mà là lo cả bậc học. Từ nhiệt huyết với nghề, nhiều khi sinh ra cả nghĩ, cả lo như thế!
      Bận rộn, ngổn ngang, không kịp có một buổi họp cho riêng công tác bồi dưỡng HSG như mọi năm. Các tổ, nhóm lặng lẽ bàn nhau thực hiện kế hoạch như tất cả đã được lập trình. Không thể chờ đến lúc hình thành các ban bệ. Chọn ngày đẹp trời gần nhất, ra quân bồi dưỡng luôn. Năm nay, kì thi cấp tỉnh lại trở lại với nhiều môn thi. Nhiều môn thi, phòng ốc thì chật vật, trí tuệ vốn chỉ tập trung cho chuyên môn hẹp nay phải lo thêm bao chuyện khác. Thì lo, hiển nhiên thế! Tự trọng nghề nghiệp của mỗi giáo viên có khi đặt cược cả vào một công việc chuyên môn nào đó...
      Ba đội tuyển Toán, Ngữ văn và Tiếng Anh nhanh chóng hình thành, trên cơ sở kết quả Olympic lớp 8, chuẩn bị cho chiến dịch vượt qua vòng sơ loại. Trong tháng 10 sẽ hoàn tất 3 vòng thi chọn cho 3 đội tuyển này. Nhìn khung kế hoạch năm học, thấy không làm ngay không được. Tháng 12 thi GVG cấp huyện, lực lượng bồi dưỡng sẽ làm giám khảo. Trong tháng 1 hình thành 5 đội tuyển còn lại. Tháng 2, vừa nghỉ Tết xong, lại dốc sức cho chiến dịch thi GVG Tỉnh. Đầu tháng 3, ngày mùng 6, đã là trận đánh quyết định của các em. Dồn dập! Thời gian không chờ đợi ai.
      Dĩ nhiên quan điểm chung sẽ là nêu cao tinh thần tự học. Nhưng để các em tự học hiệu quả, rất cần sự chỉ dạy của các thầy cô. Kinh nghiệm, bản lĩnh, tài nghệ chuyên môn của giáo viên bồi dưỡng phát huy tối đa trong bối cảnh rất “ngặt” này! Trong khó khăn vất vả không có cái phấn chấn như những năm trước nhưng ai ai cũng tận tụy, miệt mài, sẵn sàng vắt hết nhiệt tâm vì lòng yêu trò và lòng say mê chuyên môn.
      Những bận rộn, nhọc nhằn dần qua...
      Việc học của trò vẫn được duy trì đúng tiến độ...
      Thời gian và phòng học phục vụ ôn tập đều eo hẹp, khó khăn. Kế hoạch số buổi/ số môn của Phòng GD chưa thể gọi là đủ, GV bồi dưỡng còn phải tận dụng mọi lúc mọi nơi để giúp học trò tìm ra và lấp đầy những những khoảng trống kiến thức, trau dồi thêm các kĩ năng. “Biển học vô cùng”... Càng gần đến ngày thi càng căng thẳng, càng thôi thúc. Phòng Thư viện, Công đoàn,... biết bao lần trở thành phòng học. Những buổi không có tiết và những lúc trống tiết, ngay lập tức trở thành giờ dạy bồi dưỡng. Vượt lên trên những tất bật ngày thường, sự tương tác thầy – trò được phát huy tối đa.
      Trải qua rất nhiều vòng thử thách, học sinh trường THCS Hoàng Xuân Hãn có 40 gương mặt tham gia trong tổng số 62 em toàn đoàn, chiếm tỉ lệ cao trong tất cả các môn thi.
      Những ai làm công tác bồi dưỡng HSG và từng tham gia đưa các em ra trận mới thấy rằng có nghìn việc phải lo. Dĩ nhiên là ngoài những vấn đề chuyên môn và kĩ năng mà giáo viên bồi dưỡng dốc hết cho học trò cuối giai đoạn nước rút. Thẻ học sinh giữ và phát cho các em lúc nào. Ai lấy số báo danh và phòng thi. Thời tiết mấy ngày thi ra sao, nhắc các em chuẩn bị đồ đạc. Rồi đi lại, đưa đón. Thuốc thang. Thời gian và địa điểm thi đã biết từ trước, các em sẽ ăn và nghỉ ở đâu. Việc đặt phòng thế nào. Đặt ăn ở đâu. Ăn sáng thế nào cho tiện lợi, ngon và an toàn. Các em thích và ăn được những gì... Có hơn 20 mùa làm công tác này, thầy Vinh hiểu rõ và lo lắng nhất. Tất tần tật đều cần phải có người hiểu, người lo, và... người làm! Lực lượng tham gia công tác HSG đã được truyền cho cảm hứng và trách nhiệm ấy!
      Đến “đại bản doanh”, càng gần giờ “nổ súng” cả thầy và trò càng lo lắng. Học trò hồn nhiên, xa nhà, được dịp tung tăng. 11h đêm các phòng vẫn còn sáng đèn và cười nói. 12h, vắng lặng... 12h30, thầy nhắn tin “Nhắc nhau ngủ đi, để mai thi!”, 12h45 vẫn còn có học sinh nhắn tin hỏi bài. Vui chơi để thoải mái tâm lí nhưng cũng phải tập trung, các em hiểu điều đó, may thay! Truyền thống, danh dự, lòng tự trọng, những đam mê của cái tên THCS Hoàng Xuân Hãn đang đặt lên những đôi vai hồn nhiên nhiên bé nhỏ ấy...
      Đưa các em đi, ai cũng muốn đồng hành. Chưa đến giờ vào, giáo viên bồi dưỡng vào đến tận phòng thi để động viên. Phải cười, phải nói để tiêu tan những lo lắng mơ hồ... Rồi chờ đợi. Mong hết giờ thi, có em học sinh nào đó ra, vớ lấy cái đề xem thế nào, và ước chừng học trò mình làm đến đâu... Thấy các em đã đi ra, lại chờ xem cái nhìn đầu tiên, nụ cười đầu tiên với thầy cô như thế nào. Cái nhìn ấy, nụ cười ấy của học sinh giỏi vẫn thường là tín hiệu nói lên chiều dài của những hy vọng... Thi xong, về với những ngày thường dạy và học rồi vẫn hồi hộp chờ đợi... Chờ cái thời khắc kết quả được đưa lên website Sở. Anh em gặp nhau, chỉ nhìn nhau và hỏi: “Có chưa? Sao lâu thế!”...
      Rồi cũng có. Đúng thời điểm khép lại một ngày. Thông tin nhanh như điện. Rồi mở. Rồi dò. Rồi vỡ òa ôm nhau nhảy tưng tưng vì những thành tích cao. Hai giải Nhất, rất nhiều giải Nhì, giải Ba. Rồi chúc mừng. Rồi sẻ chia, tiếc nuối.
      Thành tích học sinh giỏi Tỉnh còn được nối dài thêm bởi một học sinh lớp ...7. Tay vợt nhỏ nhắn Nguyễn Thùy Linh đã xuất sắc đánh bại nhiều đàn chị giành giải HSG Tỉnh môn bóng bàn.
      Và còn nhiều mặt trận HSG khác nữa. Ở đâu, học sinh Hoàng Xuân Hãn cũng tự tin dự phần. Casio, IOE... vòng tỉnh rồi vòng Quốc gia. Ở mặt trận Casio, Trần Nguyễn Đức Thọ xuất sắc vượt qua vòng thi tỉnh, lọt vào đội tuyển và kết thúc vòng thi Quốc gia với giải Ba, vừa đem về vinh quang cho trường và huyện vừa góp phần vào thành tích cao của toàn đoàn Hà Tĩnh. Ở mặt trận IOE, 4 em lọt vào vòng thi Quốc gia và Bùi Thị Quỳnh Trang, Phan Bích Ngọc, Nguyễn Khoa Hoan lần lượt có thêm 1 giải Đồng và 2 giải Khuyến khích nữa.
      Tháng Năm, gần khép lại một năm học, tin vui lại tiếp tục bay về. 5 học sinh lớp 8 Hoàng Xuân Hãn được mời đi Đắk lắk nhận giải Giải toán qua thư của Tạp chí Toán tuổi thơ.

Trong 6 học sinh đạt giải Quốc gia của Đức Thọ, THCS Hoàng Xuân Hãn đóng góp 4
      Chưa có năm học nào trường Hoàng Xuân Hãn gặp nhiều khó khăn như năm nay. Nhưng thắng lợi về HSG thì toàn diện. Cả về số lượng và chất lượng giải. Những cái tên xuất sắc: Trần Nguyễn Đức Thọ (giải Ba QG Casio), Bùi Thị Quỳnh Trang, Phan Bích Ngọc, Nguyễn Khoa Hoan (giải QG IOE), Trần Văn Hoàng (giải Nhất tỉnh Sinh học), Mai Lương Hà Giang (giải Nhất tỉnh Ngữ văn) sẽ còn được học sinh Hoàng Xuân Hãn nhiều thế hệ nhắc đến. Trong lễ tuyên dương học sinh giỏi Quốc gia, học sinh giỏi tỉnh có thành tích cao của huyện Đức Thọ năm nay nhiều cái tên gắn với trường Hoàng Xuân Hãn đã được xướng lên. Thành tích của thầy và trò ngày càng nhận được nhiều hơn sự mến yêu tin tưởng của nhân dân và bè bạn xa gần!
      Tự hào và mừng vui vì một năm thắng lợi. Nhưng, như trên nhiều diễn đàn chúng tôi đã nói, công tác bồi dưỡng học sinh giỏi không phải chuyện thời vụ, chạy theo thành tích kiểu “hớt váng”. Làm gì và làm như thế nào để nhen lên và nuôi dưỡng niềm đam mê dạy và học của cả thầy và trò, để niềm đam mê luôn bùng cháy, bền bỉ, khỏe khoắn là vấn đề mà không chỉ chúng tôi mà cả những ai quan tâm đến công tác bồi dưỡng nhân tài, đến kết quả học sinh giỏi cần phải quan tâm! Vui, nhưng “đường xa...” phải nghĩ, và hy vọng...